Defensie-eiland

Defensie-eiland is een voormalig defensieterrein in de binnenstad van Woerden. Het is opgedeeld en ontwikkeld in drie fases: Noord, Midden en Zuid. Het terrein is van noord naar zuid getransformeerd in een rustige, karakteristieke woonwijk met luxe appartementen, ruime eengezinswoningen en cascowoningen die bewoners zelf kunnen vormgeven in historische fabriekspanden. Daarnaast zijn in het oude wasserijgebouw ondernemers gestart met een horeca onderneming, zodat het eiland meer dan wonen alleen werd. Ook zijn er verschillende fiets-, en wandelroutes opgenomen in het ontwerp.

Verbinding is het sleutelwoord bij Defensie-eiland. Het eiland is de verbinding tussen het station en de stad. De Nelson Mandela brug is daarin de belangrijkste schakel, evenals de fietsroute die over het eiland loopt van het station naar de binnenstad. Ook is de aanhechting met de omgeving een wezenlijk deel van het plan. Zo is de verbinding met het groen en de singel verbetert, zo zijn bijvoorbeeld de kades op het eiland openbaar gebied geworden.

In de architectuur van het eiland is de rijke historie van het voormalige defensieterrein zichtbaar gebleven. Er zijn stoere, eerlijke materialen gebruikt, zoals oude klinkers. De sheddaken zijn een verwijzing naar het industriële verleden, net als de stalen bruggen en oude kunstwerken. De deelgebieden hebben een eigen architectonisch karakter. Op Noord staan herenhuizen en stadswoningen met een karakter dat varieert van stoer, industrieel en romantisch, naar statig. Op Midden staan stoere woningen met grote ramen die refereren aan de oude fabriekspanden. Zuid bestaat uit zeven unieke identiteiten.

Op Defensie-eiland zie je straks weinig auto’s. Een bewuste keuze om de groene en waterrijke woonbeleving te versterken en alle ruimte te geven aan fietsers en wandelaars. Op Midden parkeren bewoners hun auto in het binnengebied op begane grond niveau. Onder de appartementen, woningen en tuinen van de Kasteelwoningen ligt een openbare parkeergarage van de gemeente Woerden met een parkeercapaciteit van circa 85 parkeerplaatsen. De tuinen van de Kadewoningen liggen op de eerste verdieping, deels boven de parkeerplaats van de bewoners dus. Elke bewoners heeft een eigen gereserveerde privé-parkeerplaats. 

Vanaf eind 19e eeuw tot '90 is het eiland in gebruik door Defensie. In 2004 wordt het gebied door gemeente Woerden gekocht van Domeinen. Op dat moment is het gebied echter zwaar vervuild. De grond moet grondig gesaneerd worden. Daarna kan het woonrijp maken beginnen. Het behoud van de monumentale waarden van het terrein is een belangrijk deel van de opgave. Zo is de schoorsteen van de oude wasserij gerenoveerd en zijn oude materialen, als klinkers, zoveel mogelijk hergebruikt. De panden van oude wasserij op Zuid zijn gestript en als cascowoningen opgeleverd aan bewoners, die zij vervolgens naar eigen wens konden invullen.

Defensie-eiland is meer dan alleen wonen. Er is ook horeca opgenomen. De oude wasserij met de herkenbare schoorsteen is getransformeerd tot een plek waar bewoners van het eiland en van Woerden terecht kunnen voor een drankje en een hapje in Gare Pompidou en 't Zusje. Ervoor ligt een ruim terras uit de wind en in de zon. Ook zijn er pop-up initiatieven als een stadsstrand gerealiseerd.